Ayran, Türk mutfağının vazgeçilmez bir parçası olan ve kökeni Orta Asya'ya dayanan geleneksel bir içecektir. Ayran, yoğurdun su ile karıştırılarak inceltilmesi ve içerisine bir miktar tuz eklenmesi ile elde edilir. Özellikle yaz aylarında tercih edilen ayran, serinletici ve ferahlatıcı özellikleriyle bilinir. Türk kültüründe ayran genellikle yemeklerin yanında tüketilir ve sağlığa olan faydaları nedeniyle de oldukça yaygındır. Bu makalede ayranın tarihi, yapılışı, çeşitleri ve sağlığa olan faydaları hakkında detaylı bilgiler sunulacaktır.

Ayranın tarihi, milattan sonra Göktürkler dönemine kadar uzanır. Göktürkler, yoğurtlarının ekşidiğini fark ettiklerinde bu ekşiliği azaltmak amacıyla içine su ilave etmişler ve böylece ayran ortaya çıkmıştır. Divan-ı Lügat-it Türk eserinde ayran kelimesi ilk kez kullanılmıştır ve süt ürünlerinden elde edilen bir içecek olarak tanımlanmıştır. Orta Asya'dan Anadolu'ya kadar uzanan geniş bir coğrafyada ayran, tarım toplumlarında sıkça tüketilen bir içecek olmuştur.

Ayran, farklı yöntemlerle ve malzemelerle hazırlanarak çeşitli türlere ayrılır:

Ayran, sağlığa pek çok faydası olan bir içecektir:

Ayran, sadece Türkiye'de değil, Azerbaycan, İran, Bulgaristan gibi diğer Türkî ülkelerde ve Orta Doğu ile Asya ülkelerinde de yaygın olarak tüketilmektedir. Ayran, inek sütü dışında koyun ve keçi sütünden de yapılabilir ve sağlığa olan faydaları nedeniyle dünya genelinde popüler bir içecek haline gelmiştir.